NL
EN
DE
Interview door Marleen Arkesteijn voor de Stichting Duinbehoud.
In Dol op de Duinen zetten we regelmatig een vrijwilliger of betrokkene van Stichting Duinbehoud in de schijnwerpers. Zij vertellen waarom de duinen een speciale plek in hun hart hebben. Deze keer komt een liefhebber van het duin- en waddenlandschap aan het woord. Met zijn prachtige schilderijen laat hij zien waarom deze natuur de moeite van het beschermen waard is.
Waddenschilder Janhendrik Dolsma: “Je ruikt de duinen, ziet de kleur en hoort de vogels”
Janhendrik Dolsma is een bevlogen waddenschilder. In zijn prachtige olieverfschilderijen van het waddenlandschap is altijd een mooie lucht te zien met interessant licht, vaak mooie spiegelingen in combinatie met het strand, de zee of de duinen. Ze hebben steeds een andere sfeer, die de toeschouwer lokt om verder te kijken.
Janhendrik Dolsma kwam al jong in aanraking met de duinen. Vanaf zijn vijfde ging hij met zijn ouders naar Vlieland op vakantie. Er is een oude foto van voor de oorlog waarop zijn opa en oma op een duin bij Stortemelk op Vlieland staan. Ook toen trok dit eiland de familie al.
“Ik hou nog steeds het meeste van het landschap op Vlieland, maar ook van de andere eilanden kan ik genieten: van het strand, de duinen, de wolken en het wad. Ik schilder geen mensen in mijn schilderijen. Ze leiden de aandacht af van de ruimte. Als ik naar een eiland ga, voel ik een soort lichtheid en gevoel van vrijheid”, omschrijft de waddenschilder.
Janhendrik Dolsma kwam al jong in aanraking met de duinen. Vanaf zijn vijfde ging hij met zijn ouders naar Vlieland op vakantie. Er is een oude foto van voor de oorlog waarop zijn opa en oma op een duin bij Stortemelk op Vlieland staan. Ook toen trok dit eiland de familie al.
“Ik hou nog steeds het meeste van het landschap op Vlieland, maar ook van de andere eilanden kan ik genieten: van het strand, de duinen, de wolken en het wad. Ik schilder geen mensen in mijn schilderijen. Ze leiden de aandacht af van de ruimte. Als ik naar een eiland ga, voel ik een soort lichtheid en gevoel van vrijheid”, omschrijft de waddenschilder.
Van tekendocent tot schilder
Dolsma volgde een opleiding tot docent tekenen op Academie Minerva in Groningen. Hier raakte hij geïnteresseerd in de landschapsschilderkunst. Een van de schilderijen waardoor hij getroffen werd, was het schilderij ‘Gezicht op Haarlem met bleekvelden’ van de zeventiende-eeuwse Nederlandse kunstschilder Jacob van Ruisdael. Vanuit de achtergrond die hij van huis meekreeg, ontwikkelde hij zichzelf tot wadden- en wolkenschilder.
Tot 2004 gaf hij drie dagen per week tekenles om te zorgen voor voldoende gezinsinkomen. In 2004 nam hij de beslissing om fulltime te gaan schilderen. Achteraf zegt hij: ”Ik heb er geen moment spijt van gehad. Het is wonderlijk goed gegaan. Het is een van mijn betere beslissingen geweest.”
Tot 2004 gaf hij drie dagen per week tekenles om te zorgen voor voldoende gezinsinkomen. In 2004 nam hij de beslissing om fulltime te gaan schilderen. Achteraf zegt hij: ”Ik heb er geen moment spijt van gehad. Het is wonderlijk goed gegaan. Het is een van mijn betere beslissingen geweest.”
Gegrepen door het landschap
Als schilder vindt hij het duinlandschap heel interessant vanwege de afwisseling met vlaktes en duinen, droge gedeeltes en natte duinvalleien. “Je ruikt de duinen, ziet de kleur en hoort de vogels. Ik weet van verrassend weinig wat het is. Natuurlijk ben ik niet helemaal onwetend op het gebied van de flora en fauna, maar het is mij vooral om het licht en de lucht te doen en hoe die voortdurend veranderen.”
Vroeger kwam hij vaker in de duinen. Dan ging hij zitten en maakte een aantal snelle schetsen van ieder vijf minuten. “Door intensief te kijken en snel te tekenen nam ik het landschap in mij op.” Deze impressies vult hij aan met foto’s.
Van de foto’s van de landschappen en wolken maakt hij fotocollages. ”Het begint vaak met een mooie wolkenpartij. Ik zoek er elementen bij die passen bij dat licht. Dat is het uitgangspunt van een schilderij. Achteraf gezien pakt het dan vaak toch nog anders uit. Schilderijen hebben hun eigen wil.”
Eigenlijk werkt hij nog steeds zo, alleen gaat hij minder vaak naar de wadden. “Ik ga nu nog een keer per jaar wat langer naar Vlieland plus een paar dagdelen naar een ander eiland, bijvoorbeeld Schiermonnikoog. Ik woon in Groningen, dus dat is niet ver weg.”
Vroeger kwam hij vaker in de duinen. Dan ging hij zitten en maakte een aantal snelle schetsen van ieder vijf minuten. “Door intensief te kijken en snel te tekenen nam ik het landschap in mij op.” Deze impressies vult hij aan met foto’s.
Van de foto’s van de landschappen en wolken maakt hij fotocollages. ”Het begint vaak met een mooie wolkenpartij. Ik zoek er elementen bij die passen bij dat licht. Dat is het uitgangspunt van een schilderij. Achteraf gezien pakt het dan vaak toch nog anders uit. Schilderijen hebben hun eigen wil.”
Eigenlijk werkt hij nog steeds zo, alleen gaat hij minder vaak naar de wadden. “Ik ga nu nog een keer per jaar wat langer naar Vlieland plus een paar dagdelen naar een ander eiland, bijvoorbeeld Schiermonnikoog. Ik woon in Groningen, dus dat is niet ver weg.”
Het beschermen waard
Tijdens zijn veelvuldige bezoeken aan de Waddeneilanden, heeft hij de natuur zien veranderen. “Ik ken Vlieland het beste. Daar heb ik de natuur erop vooruit zien gaan. In het gedeelte tussen Vuurboetsduin en de Kikkerbult bijvoorbeeld is een duinvallei afgeplagd. Bomen zijn gedeeltelijk gekapt. Er ligt nu een prachtige natte duinvallei. De natuur is er meer divers dan voorheen. Als je er ’s zomers naar toe gaat, is er een enorm kabaal van kikkers te horen.” Op een van zijn schilderijen is een deel van de mooie, natte duinvallei op Vlieland te zien.
Vanuit zijn verbondenheid met de natuur in het waddengebied is hij lid van de Waddenvereniging, een vereniging die zich inzet voor het behoud en de bescherming van de wadden. “Zij zijn goed op de hoogte van wat er speelt en hebben overleg met veel verschillende overheden om op te komen voor de belangen van het gebied en maken werkelijk het verschil voor de wadden.” Het is een van de natuur- en milieuorganisaties waar Stichting Duinbehoud regelmatig samen mee optrekt.
Als kunstenaar kwam hij eind jaren negentig als lid van de Waddenkunstkring actief op voor de belangen van de Waddenzee, tegen gasboringen. “We hielden een reizende tentoonstelling met waddenkunst. We begonnen in Nieuwspoort. Daarna ging de tentoonstelling langs de verschillende provincies langs de kust, de wadden en een stuk Duitsland om aandacht te vragen voor het gevaar van gasboringen.”
Mijn meest intensieve natuurervaringen heb ik op het strand en in de duinen van de waddeneilanden gehad. Ik heb dat wel eens een ‘mentale douche’ genoemd. Daar moeten we zuinig op zijn.”
Vanuit zijn verbondenheid met de natuur in het waddengebied is hij lid van de Waddenvereniging, een vereniging die zich inzet voor het behoud en de bescherming van de wadden. “Zij zijn goed op de hoogte van wat er speelt en hebben overleg met veel verschillende overheden om op te komen voor de belangen van het gebied en maken werkelijk het verschil voor de wadden.” Het is een van de natuur- en milieuorganisaties waar Stichting Duinbehoud regelmatig samen mee optrekt.
Als kunstenaar kwam hij eind jaren negentig als lid van de Waddenkunstkring actief op voor de belangen van de Waddenzee, tegen gasboringen. “We hielden een reizende tentoonstelling met waddenkunst. We begonnen in Nieuwspoort. Daarna ging de tentoonstelling langs de verschillende provincies langs de kust, de wadden en een stuk Duitsland om aandacht te vragen voor het gevaar van gasboringen.”
Mijn meest intensieve natuurervaringen heb ik op het strand en in de duinen van de waddeneilanden gehad. Ik heb dat wel eens een ‘mentale douche’ genoemd. Daar moeten we zuinig op zijn.”
