OOG

Blik in de wereld achter de kunst

In gesprek met Erwin Meijer; Meester van de lijn
ERWIN MEIJER / Mar 15th, 2017   


Wanneer je het oeuvre van Erwin Meijer bekijkt, wordt duidelijk dat het van de hand van een meester is. Zijn sculpturen dragen een universele schoonheid in zich. Werk met een duidelijke en eigen signatuur; een stijl die typeert door zachte vormen en scherpe lijnen. Technisch perfect. Bij het observeren van zijn beelden voel je ingetogenheid en tegelijkertijd zeggingskracht. Meijer lijkt iets te willen overbrengen met zijn werk op subtiele en suggestieve wijze en doet dat met overtuiging. Onlangs maakte hij een nieuwe serie interessante sculpturen. Reden om nader kennis te maken met deze beeldhouwer, afkomstig uit Nederland, met een vleugje Indisch bloed.

Erwin Meijer komt binnen voor het interview. Jeugdig, bescheiden en een tikkeltje gehaast. Met gebakjes voor bij de koffie. Een beetje onwennig verontschuldigt hij zich: ,,Het was moeilijk om een plek voor de auto te vinden midden in Amsterdam.’’ Na een eerste kopje koffie nemen we plaats en gaat de opnameknop aan. Hij vindt het lastig, dat ‘opnameding’ op de tafel en kijkt er regelmatig naar. Maar na een kwartiertje is er ontspanning en vertelt hij met aandacht en gedrevenheid over zijn nieuwe beelden.
 
Je volgde de opleiding aan de Hogeschool voor de Kunsten in Arnhem. Was beeldhouwen altijd al je grote passie? 
,,Van kinds af aan ben ik altijd bezig geweest met tekenen, schilderen en boetseren. Mijn ouders hebben nog beeldjes en tekeningen van mij die ik op jonge leeftijd maakte. Er is wel een periode geweest dat ik meer tekende en schilderde, maar vanaf 2002 na mijn eerste expositie, ben ik me meer gaan toeleggen op het beeldhouwen.’’
 
Op de vraag wat hij schilderde, maar vooral waarom hij is overgestapt op beeldhouwkunst antwoordt Meijer heel bedachtzaam…
,,Mijn thema’s waren stillevens en mensfiguren en ik schilderde eerst in een wat precieze en later in een wat losse stijl. Tekenen doe ik nog steeds. Het proces van het beeldhouwen ervaar ik anders dan wanneer ik schilder; het is trager en intensiever. Ik ‘sleutel’ net zolang door tot ik tevreden ben. Dat proces ligt mij wel. Ik werk om die reden altijd aan meerdere beelden tegelijk. Dat zorgt ervoor dat mijn blik fris en gefocust blijft.’’


 
De bronshuid van je beelden is technisch perfect. De bronsgieter is dus van essentiële waarde. Waar giet je je beelden?
,,Inderdaad is de kwaliteit van het brons en de nauwkeurigheid van het gietsel heel belangrijk voor me. Ik maak mijn beelden in klei en was en laat ze vervolgens gieten door mijn gieters in Geldermalsen, Tiel en België. Een goede samenwerking met de bronsgieter is van essentieel belang. Er zijn namelijk veel fases die het beeld moet doorlopen; vanaf het maken van de mal tot aan het uiteindelijk patineren van het brons. Al deze fases zijn belangrijk om tot een goed eindresultaat te komen. Ik werk daarom nauw samen met de bronsgieter, geef hier en daar aanwijzingen en breng correcties aan. Vaak werk ik details, zoals de vingers, handen en gezichten zelf af.’’

Wanneer we naar je beelden kijken, domineren organische vormen en gestileerde lijnen. Gedetailleerd en perfectionistisch. Heeft dat iets met je eigen persoonlijkheid te maken?
,,In mij dagelijks leven kan ik best chaotisch zijn en misschien daardoor de behoefte hebben om orde te scheppen in mijn werk. In al mijn beelden zoek ik naar balans en harmonie. In het beeld Blockhead komen losse fragmenten samen tot een geheel, wat je als een letterlijke vertaling van deze zoektocht zou kunnen zien.’’

Je werk heeft een heel duidelijk eigen signatuur, maar binnen dat spectrum varieer je toch behoorlijk. Soms realistisch met een specifieke sfeer, dan weer heel gestileerd...
,,Het beeld Vrouw met kussen is een heel realistisch beeld van een vrouw dat een kussen vasthoudt. Het contrast tussen de gladheid van de huid en de plooien in het kussen vind ik boeiend. Omhelzing daarentegen is heel grafisch en is vanuit een tekening ontstaan. Het is de variatie in vorm en uitwerking die het voor mij boeiend maakt.’’

,,Ook in mijn nieuwe serie beelden zit die variatie. Het beeld Waterspiegel is een vrouwfiguur die vooroverbuigt. Die houding vind ik spannend omdat vooral ook de restvorm me interesseert, want die is minstens zo belangrijk. De vrouwfiguur vormt als het ware een brug. Omdat het me hier voornamelijk om vorm gaat, kies ik voor stilering. Ik laat daarom handen en voeten weg, zo min mogelijk details dus.’’

,,Bij het beeld Man met kraag, kies ik voor een meer realistischer uitwerking. Ieder beeld vraagt om zijn eigen oplossing. In algemene zin is het zo dat het ene beeld een ontwikkeling kan zijn uit een voorgaand werk. Ik wil mezelf geen formule opleggen, want vooral de vrijheid om te maken wat ik wil, houdt het beeldhouwen voor mij boeiend.’’
 
Vaak is er een attribuut aanwezig in een beeldhouwwerk. Staat dit ergens symbool voor, of hebben ze een bepaalde functie?
,,Soms vind ik dat een beeld iets nodig heeft. Bij Man met kraag had ik die behoefte ook. De kraag probeerde ik eerst van was te maken, maar daar was ik niet tevreden over. Toen heb ik een vriendin van mij, die origami lampen maakt, gevraagd of zij een kraag voor mij kon vouwen. Zij heeft toen een papieren versie gemaakt.’’ ,,Een aantal van mijn vrouwfiguren draagt een badmuts. Dit staat niet zozeer symbool voor iets, maar haardracht leidt vaak af of verwijst naar een tijdsbeeld wat ik niet wil. Het moet geen portret worden. Ik zoek naar het tijdloze, het universele. De keuze voor wel of geen attribuut kan overigens wel een worsteling voor me zijn.’’

Gebruik je modellen voor het maken van een beeld?
,,Voor sommige beelden heb je een model nodig, voor andere beelden niet. Die beelden zijn ontstaan vanuit een idee; een idee dat naar aanleiding van een tekening of iets wat ik ergens gezien heb, is ontstaan. Ik heb bijna altijd mijn schetsboek bij me en als ik een ingeving krijg, teken ik dat. Dat kan een houding zijn of iets anders wat een boeiend beeld kan opleveren. Ik kijk regelmatig op sites als Pinterest. Mensen die inspireren zijn bijvoorbeeld de Engelse schilder Euan Uglow of de Italiaanse illustrator Laurenzo Mattotti, maar ook design en fotografie interesseren mij.’’

,,Als het nodig is, maak ik gebruik van een model. Daar neem ik foto’s en maak ik schetsen. Die gebruik ik ter ondersteuning of als uitgangspunt. De uiteindelijke vorm ontstaat door soms de anatomie op bepaalde plekken te veranderen: de nek bijvoorbeeld langer maken, het lichaam ranker of juist meer volume geven. Het zoeken en vinden van de ultieme vorm gebeurt tijdens het werken in het atelier. Soms doe ik dat in totale stilte, maar vaak zet ik ook muziek op.’’

Directeur Ype Koopmans van Museum More bezocht onlangs je atelier en hij bracht je werk in verband met de school van Maillol.
,,Ja, we hebben het gehad over Maillol en ook andere Nederlandse beeldhouwers, zoals Han Wezelaar, Piet Esser, John Raedecker en Fred Carasso. Net als bij hen staat ook bij mij het mensfiguur centraal en wordt er gezocht naar een eigen vorm. Zoals typerend is voor het werk van Maillol, zijn ook een aantal van mijn mensfiguren zoals Hide & Seek of Focus, rond, zacht en volumineus. Daarnaast heb ik natuurlijk ook hele ranke figuren in mijn oeuvre, zoals bijvoorbeeld Hinde en Zittend model. Ik zoek naar een eigen vormentaal binnen dit eeuwenoude thema van mens en dier. Ype Koopmans noemde mijn werk virtuoos en zag een duidelijke lijn in mijn gevarieerde oeuvre.’’

Je noemde al een aantal schilders en tekenaars die je inspireren; en als het om beelden gaat?
,,Er zijn verschillende hedendaagse beeldhouwers die ik waardeer, bijvoorbeeld Elizabeth Stienstra, Willem Lensink, Mauro Corda en Ron Mueck. Hoewel het werk erg van elkaar verschilt, waardeer ik bij hen allen de zeggingskracht van de werken en de vakkundigheid waarmee ze gemaakt zijn. De een raakt me met de manier waarop de vorm centraal wordt gesteld, de ander doet dat meer op inhoudelijk vlak.’’


Je werk geeft uiting aan een diep gevoel. Waar ligt je focus op, als mens?

,,Het echt contact maken met andere mensen. Ik heb een aantal goede vrienden waar ik een heel open en goede band mee heb, en natuurlijk mijn gezin. In essentie gaat het daar om in het leven. In deze tijd is het best een opgave om echt bij jezelf te blijven, met alle maatschappelijke hectiek en social media om ons heen. Afzonderen is voor mij essentieel om mijn beelden te kunnen maken. Maar ik heb ook een extraverte kant en maak graag muziek met mijn vrienden. We jammen op een expressieve en losse manier, zonder een voorbedacht plan. Heerlijk.’’

Zou je die expressieve losse kant van je in een beeld kunnen vertalen?
,,Dat is me inderdaad wel eens gevraagd, of ik op een veel directere manier een beeld kon maken. En het dan ook naar de bronsgieter durven brengen. Als ik tevreden zou zijn met een dergelijk resultaat, zou dit een uitdagende opgave zijn.’’

In de galerie merk ik dat mensen geraakt worden door jouw werk, er verliefd op kunnen worden. Ik merk dat de energie die je erin hebt gelegd contact kan maken met de toeschouwer.
,,Mijn beelden worden vaak geassocieerd met verstilling. Ik werk zeer geconcentreerd en de emotie en energie waarmee ik ze maak, worden in het werk zichtbaar. Maar het is uiteindelijk aan de individuele toeschouwer wat hij of zij ervaart bij het zien van mijn werk.’’

Artikel Kunstkrant maart/april 2017, geschreven door Karin van der Beek 
 

OP DE HOOGTE BLIJVEN?