OOG

Blik in de wereld achter de kunst

Nieuwe muzen van René Jansen
RENE JANSEN / Oct 13th, 2017   

Schilder René Jansen is een echte ‘Grunninger’, wat duidelijk merkbaar is aan zijn onvervalste, Groningse accent. Hij werd in 1956 in de stad van het ‘Peerd van Ome Loeks’ geboren. Jansen is altijd trouw gebleven aan zijn roots: na het volgen van zijn kunstopleiding aan de Groningse academie Minerva, woont en werkt hij tegenwoordig in het dorpje Kiel-Windeweer. Als kunstenaar heeft René Jansen in de laatste jaren een opmerkelijke ontwikkeling doorgemaakt: na zich jarenlang bijna uitsluitend op stillevens te hebben gericht, is hij overgestapt op het model schilderen, waarbij hij de voorkeur geeft aan een select groepje dames met opvallende haartooien, die hem steeds weer tot nieuwe meesterwerken inspireren. Zijn nieuwe muzen stelt hij aan ons voor tijdens de tentoonstelling ‘Mythen en Muzen’, die tot 10 december te zien is in galerie Wildevuur.

Atelier als retraite voor het verstilde leven
Tijdens de eerste decennia van zijn kunstenaarscarrière, ontwikkelde René Jansen zich tot een vermaard schilder van stillevens. Zijn atelier, waar de talloze voorwerpen ondanks de schijnbare chaos allemaal hun plek en orde hadden, fungeerde als een retraite waar hij aan de drukte van het alledaagse leven kon ontsnappen, om zich volledig op het vastleggen van zijn stille voorwerpen te concentreren. 

Natuurlijk wisselde hij zijn stillevens weleens af met een landschap of levend model, waarbij hij af en toe ook zelf voor de spiegel ging staan. Zijn schilderijen vallen op door hun haast tastbare sfeer en door het gericht aanbrengen van steeds dikkere lagen verf. Achter zijn composities schuilt een goed doordacht proces. Ieder schilderij wordt in verschillende lagen opgebouwd: eerst wordt het geziene in brede, royale streken op het doek gezet, wat een semi-transparante impressie oplevert. Daaroverheen worden de geschilderde voorwerpen, landschappen of modellen laagsgewijs opgebouwd, net zolang tot de meester helemaal tevreden is met het resultaat. Hier en daar blijft de eerste laag zichtbaar, waardoor er een spannende wisselwerking ontstaat tussen de met uiterste precisie uitgewerkte elementen en de ruwere vlakken. Door de dikte van sommige verflagen ontstaat er een bijna drie dimensioneel effect, doordat de reële lichtinval op de randen van de royaal aangebrachte verflagen wordt weerkaatst.
 
Kill your darlings
Na zich decennialang op zijn stillevens te hebben gericht, bekroop René Jansen steeds vaker het gevoel, dat hij zichzelf aan het herhalen was. En stilstand betekent ook voor een kunstenaar achteruitgang, dus het werd de hoogste tijd om een nieuwe weg in te slaan.
 
Zelf zegt René Jansen over zijn creatieve transformatie: “Schilderen is een proces. En dan heb ik het niet alleen over een maakproces, maar ook over een bepaalde ontwikkeling. Iedere kunstenaar loopt vroeg of laat weleens tegen het feit aan, dat hij zichzelf in meer of mindere mate aan het herhalen is. Herhaling, maar vooral routine zijn uiteindelijk dodelijk. Ik heb in het verleden heel veel stillevens geschilderd. Ik vond dat fantastisch om te doen en het past ook heel erg goed bij mij, maar geleidelijk aan kwam daar een beetje de klad in. Dus werd het tijd, om, zoals de schrijver William Faulkner het zo mooi uitdrukte: “to kill your darlings”. Wat zoveel betekent als: laat het oude, vertrouwde los, en zet je geest open voor iets nieuws.”



 
Eva, Jessica en Clementia
De richting die hij zocht, kwam in eerste instantie op zijn pad in de vorm van vrouwelijk schoon. Hij voelde al een tijdje de drang om weer te gaan tekenen. Dat die drang opeens zo sterk naar boven kwam, had een duidelijke reden, of eigenlijk twee redenen; Eva en Jessica. Volgens Jansen beiden prachtmeiden, die uit het niets zijn bestaan binnen kwamen denderen. Eva ontmoette hij tijdens een van zijn workshops. Bij binnenkomst viel zij hem meteen op door haar prachtige dreadlocks. Ze ontpopte zich later tot zijn vaste model. Jessica was de tweede muze, die hij eigenlijk per toeval tegen het lijf liep. Jessica komt ook uit Kiel Windeweer, het dorp waar René Jansen woont en werkt. Haar prachtige rode haardos en uitstraling deden zijn schildersbloed sneller stromen. Ook Jessica is sindsdien talloze malen in tekeningen en schilderijen vereeuwigd. Helaas heeft ze haar haren intussen blauwpaars geverfd, maar René heeft gelukkig nog voldoende foto’s met haar oorspronkelijke, vurige haarkleur in zijn bezit. Of misschien gaat hij toch nog eens iets met dat blauwpaarse haar doen. Tenslotte blijft Jessica gewoon Jessica, en daar doet de kleur van haar haar niets aan af.
 
Zijn derde muze is geen vrouw, maar een villa in de Franse Bourgogne. René Jansen verbleef er tijdens eens schilderweek en raakte volledig in de ban van het huis. Villa Clementia inspireerde hem tot een serie schilderijen, die ook onderdeel uitmaken van de tentoonstelling ‘Mythen en Muzen’. En dan zijn er nog de hunebedden nabij Emmen: sinds zijn vroege jeugd een constante bron van inspiratie.
 
De tekeningen van René Jansen maken een wezenlijk onderdeel uit van de tentoonstelling. Die tekeningen zijn zo belangrijk, omdat ze de aanloop vormen voor de schilderijen. Daarom mogen ze volgens Jansen niet ontbreken. Hij beschouwt de schetsen en schilderijen van ‘Mythen en Muzen’ als het meest persoonlijke werk dat hij tot nog toe heeft gemaakt.


Wilt u ook kennis maken met Eva, Jessica en Clementia? Wij nodigen u in dat geval graag uit, om de overzichtstentoonstelling ‘Mythen en Muzen’ met de meest recente werken van René Jansen, in samenwerking met beeldhouwster Marion Visione, te komen bezichtigen. De tentoonstelling is tot 10 december geopend in galerie Wildevuur op het Landgoed Hiemstrastate.
 

OP DE HOOGTE BLIJVEN?