OOG

Blik in de wereld achter de kunst

Flip Gaasendam: “een schilderij is pas af als er geen stipje meer tussen te krijgen is”
FLIP GAASENDAM / Apr 5th, 2019   


Flip Gaasendam weet met zijn impressionistische olieverfschilderijen de tijd stil te laten staan. Niet voor niets kiest hij daarvoor vaak een setting die precies op dit moment van stilte aansluit: een figuurtje langs de vloedlijn, en kwelder in het Waddenlandschap, of het interieur van Hotel van de Werff op Schiermonnikoog. Zijn werken wekken de indruk dat je even deel mag uitmaken van een intieme scene op het netvlies van de schilder, die hij op hetzelfde moment met potlood en schetsblok heeft vastgelegd.
 
Mooie taferelen
Flip Gaasendam (1957) is niet meer weg te denken uit het beeld van hedendaagse impressionistische schilders. Aan hem wordt ook wel als voorloper van het nieuwe impressionisme gerefereerd. De populariteit van zijn werken is vooral te wijten aan een combinatie van onmiskenbaar vakmanschap en de vertrouwde sfeer, die zijn schilderijen oproepen. Ze ogen als herinneringen, een moment in de tijd waarin onze blik werd gevangen door iets alledaags. Een ober, die in de gelagkamer zijn gasten een drankje serveert, of een hurkende vrouw op het strand, die haar jurk omhooghoudt, terwijl ze met haar handen iets uit het zand opraapt. Het zijn mooie taferelen, die tegelijkertijd nostalgie en verwondering opwekken.
 
Echte Groninger
Geboren en getogen in de stad van ‘d’Olle Grieze’, bleef Gaasendam voor zijn kunstopleiding dicht bij huis. Hij studeerde in 1982 af aan de Academie Minerva. Als rasechte ‘Grunninger’, hoeft zijn inspiratie dan ook niet van ver te halen. De meeste van zijn taferelen spelen zich af in de stad, zoals de bekende serie schilderijen die hij maakte van de Groninger stationsrestauratie, het Hogeland en de Waddeneilanden, en dan met name het eiland Schiermonnikoog. Gaasendam schildert de plekken waar hij zelf graag vertoefd. Zijn schetsblok heeft hij altijd binnen handbereik. Ontdekt hij een mooie scene, kan hij die namelijk meteen vastleggen, om later te besluiten of deze verder uitgewerkt zal gaan worden tot een schilderij.
 
   
Transparantie en licht
Dat Gaasendam ooit begon als aquarellist, is nog steeds duidelijk te zien aan het gekozen kleurenpalet. Er ligt een transparante zweem over de kleuren, met veel gebruik van zee- en aardetinten. De lichtwerking wordt ingezet om diepte en dimensie aan het schilderij te verlenen. Dat de kleur groen vaak de boventoon voert, komt doordat hij, zoals hij het zelf omschrift, het schilderijen ‘blond’ maakt met kobalt en oker. Hoewel zijn schilderijen doorgaans als post-impressionistisch worden ingedeeld, vergeet Flip Gaasendam naar eigen zeggen alles over kunststijlen als hij eenmaal met een werk bezig is. Hij hanteert dan ook geen vaste methode om de verf aan te brengen. Tijdens het schilderen komen er doekjes, paletmessen, kwasten en zelfs zijn eigen handen aan te pas. Het schilderij is pas af, als er volgens de schilder geen stipje meer tussen te krijgen is. Waarmee hij geenszins bedoelt, dat ieder detail dan ook tot in de puntjes is uitgewerkt.  Het is de totaalimpressie, de juiste weergave van sfeer en setting, die hem doet besluiten om het penseel neer te leggen.
 
Nostalgisch verlangen
Zijn hang naar nostalgie ontspringt volgens Flip Gaasendam uit zijn jeugd: als kind vond hij het sluiereffect van de ochtendnevel al prachtig, iets dat veelvuldig in zin hedendaagse schilderijen terugkomt. “Poëzie in schilderijen” is een uitspraak die vaak gehanteerd wordt, als het over de schilderijen van Flip Gaasendam gaat. Toch ziet hij zichzelf echt als een hedendaags kunstenaar en wijst dan ook elke hang naar het verleden van de hand. Hij ziet zijn poëtische schilderstijl eerder als middel om de tijd even stil te zetten, een tegenhanger voor ons drukke bestaan. Dus wellicht toch een vleugje weemoed naar een tijd, waarin de klok net iets langzamer tikte…
 

OP DE HOOGTE BLIJVEN?